Τις εκλογές της
5 Μαρτίου 1933 διενήργησε η
Κυβέρνηση Ελευθέριου Βενιζέλου (είχε αναλάβει προ 1,5 μηνός μετά την πτώση της
Κυβέρνησης Παναγή Τσαλδάρη), εφαρμόζοντας το
πλειοψηφικό σύστημα με στενή περιφέρεια (98 περιφέρειες).
Γενικά
Στο μεταξύ ήδη οι
εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1932
είχαν δείξει ότι τα πολιτικά πράγματα στην Ελλάδα είχαν αλλάξει. Έτσι
στις εκλογές αυτές διαφάνηκε ότι ο Βενιζελισμός είχε πλέον ξεφτίσει. Και
αυτό το γνώριζαν πολύ περισσότερο και ο ίδιος ο
Ελευθέριος Βενιζέλος και οι άμεσοι συνεργάτες του. Έναντι του Βενιζέλου αντιτασσόταν μια συμπαγής αντιβενιζελική παράταξη των
Π. Τσαλδάρη,
Ι. Μεταξά, οι Μερκουραίοι, οι Ράλληδες
Πέτρος και
Ιωάννης Ράλλης, κ.ά. Ακόμα και ο
Γ. Κονδύλης και
Α. Χατζηκυριάκος ήταν μαζί της.
Την παραμονή των εκλογών μια τεράστια λαοθάλασσα αποθέωσε στον
Πειραιά
τον Π. Τσαλδάρη. Οι δε τότε φήμες, οι περισσότερες εξωφρενικές,
οργίαζαν, όπως π.χ. "Ο Βενιζέλος δεν θα παραδώσει την εξουσία", "Θα
γίνουν νοθείες", "Θα γίνουν παρανομίες", "Θα χυθεί αίμα" κ.λπ.
Ημέρα εκλογών
Κάτω από αυτές τις συνθήκες ξημερώνει η ημέρα των εκλογών 5 Μαρτίου
που βρίσκει την Αθήνα στρατοκρατούμενη. Συγκεκριμένα το Α΄ Σώμα Στρατού
είχε απαγορεύσει το άνοιγμα καταστημάτων. Κίνηση παντός οχήματος,
μοτοσυκλέτας, τραμ, κάρου, κ.λπ. είχαν απαγορευτεί Τα πάντα είχαν
νεκρωθεί. Ένοπλες ομάδες στρατιωτών κινούμενες με στρατιωτικά οχήματα
περιπολούσαν τους κεντρικούς δρόμους και πλατείες. Στο τότε Υπουργείο
των Ναυτικών (στη πλατεία Κλαυθμώνος) οπλισμένο άγημα κάλυπτε το χώρο,
στο δε Υπουργείο των Στρατιωτικών, (στη συμβολή Ακαδημίας - Β. Σοφίας,
εκεί που σήμερα είναι το μεγάλο κτίριο του ΥΠ.ΕΞ) τον χώρο κάλυπταν
ολόκληροι λόχοι. Ο κόσμος εν τούτοις έφθανε στις κάλπες με φανατισμό, αν
και σε κάποια τμήματα σημειώθηκαν συμπλοκές και πυροβολισμοί.
Το βράδυ ο Βενιζελισμός είχε κυριολεκτικά σαρωθεί. Ο κόσμος που από
το εσπέρας είχε κατακλύσει τις εφημερίδες, περί τις 2 η ώρα μετά τα
μεσάνυχτα όταν πείσθηκε ότι η λαϊκή ετυμηγορία είχε ανατρέψει το
βενιζελικό συγκρότημα ξεκίνησε κατά ομάδες και έσμιξε σε μια τεράστια
αυθόρμητη πορεία στους δρόμους της Αθήνας με συνθήματα: "Χριστός
Ανέστη", "Κάτω οι κλέφτες", "Ανάσταση" κ.λπ.
- Σημειώνεται ότι την εποχή εκείνη δεν είχε ξεκινήσει ακόμα η
λειτουργία ραδιοφωνικών σταθμών. Τα αποτελέσματα των εκλογών διανέμονταν
αργά αργά με επίσημα σημειώματα στις εφημερίδες απ΄ όπου και γίνονταν η
δημοσιοποίησή τους. Τα δε τηλέφωνα της υπαίθρου ήταν μαγνητικά και η
μετάδοση των αποτελεσμάτων ήταν ιδιαίτερα αργή.
Τελικά στις εκλογές αυτές ο
Εθνικός Συνασπισμός των Βενιζέλου,
Μυλωνά,
Καφαντάρη,
Παπαναστασίου πήρε 46,32 % και 110 έδρες ενώ η
Ηνωμένη Αντιπολίτευση των
Τσαλδάρη,
Κονδύλη,
Μεταξά πήρε 46,19% και 136 έδρες. Δύο έδρες και 2,01% πήρε το
Αγροτικό κόμμα Ελλάδος του
Σοφιανόπουλου το οποίο κατέβηκε στις εκλογές σαν
Αγροτικοί Συμπράξοντες και οι διαφωνούντες του κόμματος σαν
Αγροτικό Κόμμα.
Επόμενη ημέρα
Την επομένη των εκλογών στις
6 Μαρτίου, εκδηλώθηκε
στρατιωτικό κίνημα με πρωταγωνιστή τον
Νικόλαο Πλαστήρα, που είχε σκοπό να εμποδίσει το
Λαϊκό Κόμμα
να σχηματίσει κυβέρνηση. Το κίνημα αυτό, το οποίο δε φαίνεται να
προσπάθησε σοβαρά να το αποτρέψει ο Ελ. Βενιζέλος, απέτυχε και κατάφερε
σοβαρότατο χτύπημα κατά της βενιζελικής παράταξης, της συνταγματικής
νομιμότητας, του κοινοβουλευτικού θεσμού και της αβασίλευτης
δημοκρατίας, για τη σωτηρία της οποίας επιχειρήθηκε. Μετά την αποτυχία
του κινήματος, ο Πλαστήρας πρόλαβε να διαφύγει στο εξωτερικό.
Η Νέα Κυβέρνηση
Στις
6 Μαρτίου διορίζεται μεταβατική κυβέρνηση από τον
Αλέξανδρο Οθωναίο και στις
10 Μαρτίου 1933 ορκίζεται Πρωθυπουργός ο Παναγής Τσαλδάρης,
Κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη 1933. Τρεις μήνες αργότερα, στις
6 Ιουνίου επιχειρήθηκε δολοφονική απόπειρα εναντίον του Βενιζέλου στη λεωφόρο Κηφισίας.
Αποτελέσματα
- Εκλογικό Σύστημα : Πλειοψηφικό, με στενή περιφέρεια
- Εκλογικός νόμος : Ν.3542/1929(ΦΕΚ 27 τ.Α 25.1.1929) όπως τροποποιήθηκε με τους Ν. 5295/1931 και Ν. 5493/21 Μαΐου 1932 με στενή περιφέρεια
- Εκλογικές περιφέρειες : 98
- Σύνολο υποψηφίων : 825
| Κόμματα |
Αρχηγοί |
Ψήφοι |
Έδρες |
| Αριθμός |
% |
+− % |
Αριθμός |
+− |
| 1 |
Ηνωμένη Αντιπολίτευσις |
|
|
|
|
|
|
| α) |
Λαϊκό Κόμμα |
Παναγής Τσαλδάρης |
434.550 |
38,07 |
|
118 |
|
| β) |
Εθνικό Ριζοσπαστικό Κόμμα |
Γεώργιος Κονδύλης |
46.692 |
4,09 |
|
11 |
|
| γ) |
Κόμμα Ελευθεροφρόνων |
Ιωάννης Μεταξάς |
25.758 |
2,26 |
|
6 |
|
| δ) |
Αγροτικόν Κόμμα |
Ιωάννης Σοφιανόπουλος |
20.200 |
1,77 |
|
1 |
|
| 2 |
Εθνικός Συνασπισμός |
|
|
|
|
|
|
| α) |
Κόμμα Φιλελευθέρων |
Ελευθέριος Βενιζέλος |
379.968 |
33,29 |
|
80 |
|
| β) |
Προοδευτικό Κόμμα |
Γεώργιος Καφαντάρης |
77.254 |
6,77 |
|
10 |
|
| γ) |
Αγροτικόν Εργατικόν Κόμμα |
Αλέξανδρος Παπαναστασίου |
47.460 |
4,16 |
|
13 |
|
| δ) |
Αγροτικό Κόμμα Ελλάδος |
Αλέξανδρος Μυλωνάς |
14.302 |
1,25 |
|
5 |
|
| ε) |
Κόμμα Συντηρητικών Δημοκρατικών |
Ανδρέας Μιχαλακόπουλος |
9.672 |
0,85 |
|
2 |
|
| 3 |
ΚΚΕ |
Διοικούσα επιτροπή |
52.958 |
4,64 |
|
0 |
|
| 4 |
Αγροτικοί Συμπράξοντες |
Ιωάννης Σοφιανόπουλος |
22.985 |
2,01 |
|
2 |
|
| 5 |
Ενιαίο Μέτωπο Εργατών-Αγροτών (Κομμουνιστές) |
;;; |
9.532 |
0,84 |
|
0 |
|
| 6 |
Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών Αρχειομαρξιστών (ΚΟΜΛΕΑ) |
;;; |
1.387 |
;;; |
|
0 |
|
| Έγκυρες ψήφοι |
1.141.331 |
100,00 |
|
248 |
|
| Άκυρα και λευκά |
|
|
| Σύνολο |
|
|
Εκλογές και Δημοψηφίσματα στην Ελλάδα |
|
| Βουλευτικές εκλογές |
|
 |
|
| Γερουσιαστικές Εκλογές |
|
|
| Ευρωεκλογές |
|
|
| Δημοψηφίσματα |
|
|
| Αυτοδιοικητικές |
|
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου